De man op de foto's kijkt angstig. Zijn rechteroog is opgezwollen, hij toont kneuzingen op handen, armen, benen, billen en rug: resultaat van vijf uur 'ondervraging' door de politie, vertelt zijn advocaat, Menko Menkov. Al die tijd had hij geen toegang tot zijn cliënt. De politie ontkende dat de man gearresteerd was. ,,Een dokter stelde vast dat hij is getrapt en met knuppels is geslagen.''
De Bulgaarse politie heeft een slechte reputatie. In 2009 kreeg bijna een kwart van de gevangenen te maken met geweld tijdens verhoren, aldus het Helsinki Comité voor Mensenrechten. En het wordt erger, meent Menkov. Dat is ook de vrees van Alexander Kasjoemov, advocaat en lid van een instelling die ijvert voor openbaarheid van bestuur. Hij heeft processen gevoerd tegen slaande politieagenten tot aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg aan toe.
Om te voldoen aan de wens van de Europese Unie om de rechtspraak efficiënter en sneller te laten verlopen, is het Bulgaarse strafrecht gewijzigd. De politie mag nu verdachten verhoren zonder dat hun advocaat of een rechter daarbij aanwezig is. Ook kunnen veroordelingen gebaseerd worden op anonieme getuigenverklaringen en bewijsmateriaal dat voor de verdediging onbekend is.
,,We hebben het over ernstige schendingen van de rechten van verdachten. De wijzigingen zijn in strijd met alle internationale mensenrechtenverdragen'', zegt Menkov. ,,Een zeer gevaarlijke ontwikkeling.''
Maatschappelijke organisaties en de Bulgaarse orde van advocaten vechten de wetswijzigingen aan bij de constitutionele rechter. Opvallend genoeg betitelt de Europese Commissie de wijzigingen in zijn gisteren verschenen voortgangsrapportage over Bulgarije als ,,een belangrijke stap voorwaarts''.
De veranderingen zijn goedbedoeld, maar ondoordacht, zegt Kasjoemov. De echte problemen worden volgens hem niet aangepakt. Zoals de grote werklast voor rechters, de corruptie binnen de rechterlijke macht en de neiging om moeilijke zaken door te schuiven.
"Er is druk vanuit Europa om het strafrecht te hervormen. Maar nu wordt het controversieel'', denkt Kasjoemov. ,,De strijd tegen de georganiseerde misdaad is goed, maar de wet hoeven we daarvoor niet te veranderen. Europa moet zich niet koloniaal opstellen, maar het aan onszelf overlaten om onze problemen op te lossen."
Menkov: ,,De regering wil veroordelingen, die ze aan Brussel kan laten zien. Hoe ze die veroordelingen krijgt, kan haar niets schelen.'' Hij treedt op in enkele grote fraudezaken met Europees geld, en rekent ,,de hele elite van de vorige regering'' tot zijn clientèle. Volgens hem duiden de rechtszaken niet op werkelijke verbetering. "Politici in Bulgarije denken dat ze altijd aan de macht blijven en dat ze kunnen doen wat ze willen. De huidige regering is straks welkom op dit kantoor.''
Terug naar de foto's voor hem op tafel. Na twee maanden werd de man vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs. Menkov wil dat de agenten vervolgd worden. ,,Maar geen rechter wil deze zaak behandelen. Niemand wil verantwoordelijkheid nemen. Dat is het probleem."