Links en extreemrechts laten van zich horen
Het Parool, 10 september 2012

Links heeft zijn tijd gehad in Griekenland. Artemios Matthaiopoulos grijnst bij de gedachte. Het parlementslid voor de 'nationalistische, niet neonazistische of fascistische' Gouden Dageraad loopt zaterdagmiddag in Thessaloniki voorop bij een demonstratie van politie, brandweer en kustwacht. De 'geüniformeerden' protesteren tegen een dreigende korting op hun salarissen, onderdeel van een bezuinigingsoperatie van 11,5 miljard euro.

Ze weten zich gesteund door de Gouden Dageraad. Bij een soortgelijk protest vorige week in Athene applaudisseerden duizenden agenten voor de extreem-rechtse partij, die gestaag groeit in de peilingen en inmiddels de derde van het land zou zijn. "Wij zijn samen met het leger, de politie en het Griekse volk", zegt Matthaiopoulos. "Daarom zijn we zo populair."

Maar Thessaloniki is geen Athene. De stad huisvest een grote universiteit en waar in Griekenland studenten zijn, vind je een waaier aan radicaal-linkse groeperingen. Daarnaast zijn de vakbonden er machtig en Thessaloniki is een bolwerk van links activisme. In bijna elke straat zijn leuzen op de muren gekalkt. Wordt eens niet het proletariaat opgeroepen zich te verenigen en in opstand te komen, dan wordt de Gouden Dageraad wel onder vuur genomen. 'Naakt en werkloos kan ik zijn. Maar fascist? Dat nooit!', is op de etalageruit van een van de vele lege winkelpanden geschilderd.

Dat links Griekenland sterker is dan Matthaiopoulos wil doen geloven, blijkt ook aan het eind van de dag, wanneer tienduizenden in het centrum samenkomen om te demonstreren tegen de bezuinigingen, die vooral moeten komen van verdere kortingen op pensioenen en lonen en van privatiseringen. Studenten, havenarbeiders, verplegers, medewerkers van water- en elektriciteitsbedrijven, allemaal trotseren ze de warme avondzon en de ellenlange toespraken van vakbondsmannen en linkse oppositieleiders. Zelfs brandweermannen die 's middags nog achter de Gouden Dageraad aanliepen, melden zich.

De bezuinigingen zijn een voorwaarde om een nieuwe tranche van 31,5 miljard euro aan noodkredieten uitbetaald te krijgen. Volgens premier Samaras, die zaterdag eveneens in Thessaloniki is om de jaarlijkse handelsbeurs te openen, bevindt Griekenland zich op een kritiek punt. Het had weinig gescheeld of het land had de eurozone verlaten. Maar als het geld beschikbaar komt, kan begonnen worden met het aanjagen van de economie, zo houdt hij zijn gehoor van zakenmensen en hoogwaardigheidsbekleders voor.

Op straat wordt er geen geloof aan gehecht. "Samaras heeft al vaker geroepen dat er niet opnieuw bezuinigd zal worden", zegt de 65-jarige ingenieur Panos Garganas. Hij kan niet met pensioen omdat er geen geld voor is. "Volgens onderzoek van de vakbonden is het gemiddelde inkomen terug op het niveau van 1979", doceert hij. De demonstratie trekt door straten waar de verlichting uit is, langs auto's die onder dikke lagen stof liggen en die al maanden niet van hun plek zijn geweest.

"Niemand heeft nog geld. Maar het ergste gevolg van de crisis is de Gouden Dageraad", zegt Garganas beslist. De partij plaatste zaterdag een video op haar website waarin te zien is hoe in Rafina, een havenstadje niet ver van Athene, partijleden de kramen van buitenlandse marktkooplui kort en klein slaan. De actie werd geleid door parlementariërs.