Het begon met een anonieme advertentie in een Bulgaars reistijdschrift en het eindigde met arrestaties. Maar het was dan ook geen vakantie die werd aangeprezen, maar een kerncentrale.
'Atoomelektriciteitscentrale Belene: een garantie voor de energiezekerheid van Bulgarije', luidde de tekst boven een kleurige tekening die toont hoe mooi het zal worden. Daaronder in een tekstblok, alsof het gaat om de gezondheidswaarschuwing op een pakje sigaretten: 'Project zonder staatsdeelname en naar marktprijzen.'
Het idee voor een kerncentrale in het dorp Belene stamt nog uit de communistische tijd. Na 1989 werd het project afgeblazen. Er was geen geld en Belene ligt bovendien in een gebied waar zware aardbevingen voorkomen. Maar begin deze eeuw hervatte een door de socialistische partij gedomineerde regering de bouw; onder druk van de binnenlandse energielobby en van Rusland, dat de reactor zou leveren.
De volgende, conservatieve regering trok in 2012 de stekker er weer uit. Een prestigieuze investeringsbank had becijferd dat de centrale tien miljard euro zou kosten en dat dit geld nooit zou worden terugverdiend. Daarmee leek de kous af, totdat die advertentie dus verscheen.
Het reisblad wil niet zeggen wie haar plaatste. Het ministerie van energie weet van niets. Het staatselektriciteitsbedrijf, dat de centrale vijf jaar geleden met dezelfde tekening aanprees, zwijgt in alle talen. Een zoektocht leidt naar Bulatom, de lobbyclub van zo'n beetje alle bedrijven die de afgelopen decennia bij Belene betrokken zijn geweest; inclusief het elektriciteitsbedrijf.
Sinds mei is de socialistische partij weer aan de macht en kort na verschijnen van de advertentie opende die vol de aanval op haar voorgangers. Dat rekenwerk van dat adviesbureau deugde helemaal niet, betoogde de minister van energie. De gegevens waren immers aangeleverd door de vorige regering en die loog over alles.
Zo was het ook niet waar dat het project was stilgelegd. De uitvoerders kregen nog altijd doorbetaald, zo'n 950 duizend euro per maand. Direct daarop deed het openbaar ministerie invallen, ook bij het staatselektriciteitsbedrijf, arresteerde werknemers en liet ze weer vrij wegens gebrek aan bewijs.
Wat er precies aan de hand is, weet niemand, maar één ding is duidelijk: Belene is terug. Exact een maand voordat een rechtzaak dient die Rusland heeft aangespannen om Bulgarije te dwingen de inmiddels afgebouwde reactor alsnog te betalen. Wie weet verschijnt er binnenkort dus een nieuwe advertentie: 'Te koop: kernreactor. Nooit gebruikt.'