Bijna niemand spreekt Galevi-broers tegen
Trouw, 3 juli 2009

Als een big brother kijkt hij je na in bijna elke straat van Dupnitsa. Vanachter een raam, vanaf een schutting of vanaf een reusachtig billboard. Overal hangen de verkiezingsposters van Lijst 21, met daarop de dikke, kale kop van Plamen Galev. Soms hangt er ook een affiche van Lijst 11, met de eveneens omvangrijke en zo mogelijk nog kalere schedel van Angel Hristov. Altijd onder de afbeelding van Galev, nooit erboven. Zoals in het echte leven Hristov ook altijd achter zijn kompaan staat en nooit voor hem.

Samen staan ze bekend als de Galevi-broers en ze zijn Bulgarijes beruchtste aspirant-volksvertegenwoordigers. Twee weken geleden zaten ze nog in voorarrest op verdenking van afpersing met geweld, bedreiging en vorming van een criminele organisatie. Door zich kandidaat te stellen voor de parlementsverkiezingen van komende zondag, kwamen ze vrij. De rechter kan kandidaten die zonder veroordeling vastzitten immuniteit verlenen voor de campagneperiode. Als de Galevibroers gekozen worden, moet het nieuwe parlement beslissen of hun immuniteit wordt opgeheven.

Het lijkt onvermijdelijk dat het zo ver komt. Dupnitsa, zo'n 65 kilometer ten zuiden van Sofia, ligt in een klein kiesdistrict waar niet veel stemmen nodig zijn voor een zetel. En de Galevi-broers zijn oppermachtig in de streek, vertelt criminoloog Tihomir Bezlov. Via afpersing en handig gebruik van contacten in zowel de boven- als de onderwereld (Hristov en Galev dienden als officieren in een speciale politie-eenheid) hebben ze er een feodaal imperium gecreëerd. Hun tentakels reiken tot in de hoofdstad. Vorig jaar moest de toenmalige minister van binnenlandse zaken zijn functie opgeven omdat hij contacten onderhield met het tweetal.

"De mensen in Dupnitsa zijn volledig afhankelijk van de Galevibroers", zegt oud-burgemeester en gemeenteraadslid Purvan Dangov op een terras tegenover het gemeentehuis. De twee zitten in een 'adviesraad' en elke beslissing van de gemeente loopt via hen. "Zij bepalen wie een vergunning krijgt of welk bedrijf een opdracht mag uitvoeren en tegen welke prijs. De wet biedt geen ruimte voor zo'n adviesraad, maar niemand wil het erover hebben."

Dangov is een van de weinigen die zich openlijk uitspreekt tegen het tweetal. Geen van de politieke partijen in Dupnitsa wil ingaan op vragen over de Galevi-broers en ook de landelijke politiek houdt zich stil. "Ze hebben ook allemaal wel iemand op hun kandidatenlijsten die gelieerd is aan de Galevi-broers", stelt Dangov. "Ik zie het als mijn taak als politicus me uit te spreken. Maar als ik geen publiek persoon was, zou ik waarschijnlijk zwijgen. Mijn bekendheid beschermt me nu. Honderd mensen hebben in Sofia tegen de 'broers' getuigd. Probeer je eens voor te stellen hoe zij zich voelen, nu ze op vrije voeten zijn. Die mensen zijn zwaar beschadigd en doen geen mond meer open."

Sommige inwoners van Dupnitsa lijken echter oprecht sympathie te voelen voor het notoire tweetal. Zo ook assurantieadviseur Diana Gradevska: "Ik ken ze als goede mensen die anderen willen helpen", vertelt ze. "Wat er allemaal over hen gezegd wordt, is niet waar. Ze hebben goede dingen gedaan voor Dupnitsa. De infrastructuur is verbeterd en het park is opgeknapt. Ook als ze straks in het parlement zitten, zetten ze zich voor ons in." Voor Gradevska is het reden om maar liefst vier posters van het tweetal op te hangen.

Op het terras waar Purvan Dangov zit, schitteren eveneens de kale koppen van Galev en Hristov. "Als je die posters weghaalt valt dat meteen op", zegt hij gelaten. "Ze komen regelmatig controleren of ze er nog hangen. Hun bodyguards, ze hebben er meer dan vijftig, rijden de hele dag in zwarte SUV's door de straten. Gewoon om te laten zien: Jongens, we zijn er nog."

Vrees voor fraude bij verkiezingen zondag
Zondag zijn in Bulgarije parlementsverkiezingen. Voor de regering lijken ze uit te lopen op een nederlaag. Die regering heeft Bulgarije weliswaar de EU ingeloodst, maar de bevolking heeft dat weinig voordeel gebracht. Het land is de armste lidstaat van de EU en corruptie en georganiseerde misdaad zijn toegenomen. De Europese Commissie blokkeerde daarom in 2008 honderden miljoenen aan steun. Nederland wil extra sancties, omdat Bulgarije te weinig doet om de problemen op te lossen. De verkiezingen worden ook omringd door schandalen. Een keur aan criminelen meldde zich voor de kieslijsten en de regering probeerde de kieswet te veranderen. Zondag wordt gevreesd voor stembusfraude en stemmen kopen.