Voor de Commissie voor Financieel Toezicht was het een bijzondere week. Niet alleen legde de Bulgaarse beurswaakhond een recordbedrag op aan boetes, ook slaagde hij erin zijn werkterrein uit te breiden tot mediatoezichthouder. Of misschien beter gezegd: tot censor.
De boetes gingen naar de kwaliteitskrant Kapital in Sofia – een van de weinige kritische media – en naar Zov News, een sufferdje uit de provincieplaats Vratsa. De bladen zouden met hun publicaties beurskoersen hebben beïnvloed. Kapital moet in totaal ruim 80.000 euro betalen, Zov News ruim 50.000. Ter vergelijking: de gemiddelde boete voor marktmanipulatie bedraagt 3.000 euro. Kapital zou van het boetebedrag drie maanden lang de salarissen van zijn journalisten kunnen betalen, aldus de hoofdredactie. Zov News wacht waarschijnlijk een faillissement.
Daarmee heeft het er alle schijn van dat er meer aan de hand is, temeer daar de commissie niet uitlegt hoe de koersen zouden zijn beïnvloed. De kranten worden bestraft voor artikelen over de bankencrisis van afgelopen zomer. In juni viel de Coöperatieve Handelsbank (KTB) om, nadat grote, zakelijke rekeninghouders tegelijkertijd hun tegoeden hadden opgenomen. Ook bleek dat honderden miljoenen waren verduisterd en dat de kredietportefeuille grotendeels bestond uit leningen die waarschijnlijk nooit zouden worden terugbetaald.
Enkele weken later raakte de veel grotere First Investment Bank (FIB) in de problemen. Geruchten dat ook deze bank zou omvallen veroorzaakten een bankrun en de centrale bank moest met 600 miljoen euro bijspringen. Zov News wordt bestraft voor een bericht over lange rijen voor FIB-filialen in Vratsa.
Kapital publiceerde een onderbouwd stuk over twee grote bouwbedrijven, die eerst hun rekeningen hadden verhuisd van KTB naar FIB en vervolgens van hun eigenaar opdracht kregen om ook daar in één keer hun tegoeden op te nemen. Die eigenaar – verscholen achter een web van brievenbusfirma's – zou Delyan Peevski zijn, een invloedrijk parlementslid en mediamagnaat die symbool staat voor de nauwe banden tussen politiek en georganiseerde misdaad. Voor dit verhaal moet Kapital de portemonnee trekken. De journalisten die het schreven kregen bovendien een persoonlijke boete, omdat ze weigerden hun bronnen te openbaren.
Volgens de advocaat van Kapital, Alexander Kashumov, dienen de boetes om onwelgevallige media te censureren.“In plaats van de schuldigen aan te pakken, schieten ze op de boodschapper.” Zowel Kapital als Zov News vechten de boetes aan, maar ondertussen heeft de commissie haar pijlen al gericht op twee andere media die kritisch over de bankencrisis berichtten.