Roma in Roemenië profiteren amper van het geld dat de Europese Unie beschikbaar stelt voor verbetering van hun situatie. Door ingewikkelde regels en strenge voorwaarden wordt nauwelijks Europees geld aangevraagd. Organisaties die wel een beroep doen op Brussel zijn soms meer dan de helft van het uiteindelijk toegekende bedrag kwijt aan de bureaucratische rompslomp.
Een deel van het geld verdwijnt bovendien in de zakken van projectleiders en politici. Dit zeggen vertegenwoordigers van non-gouvernementele organisaties (ngo's) en overheidsinstellingen. Ook beklagen ze zich over het gebrek aan politieke wil in Roemenië om de leefomstandigheden van de Roma te verbeteren. "Een politicus die zich inzet voor Roma maakt zichzelf niet populair", zegt David Mark van de Burgeralliantie voor Roma in Roemenië, een koepelorganisatie van 24 ngo's.
Naar schatting wonen in Roemenië 1,5 miljoen Roma: het hoogste aantal van Europa. Een groot deel leeft in armoede en wordt uitgesloten van de Roemeense samenleving. Meer dan de helft van de Roma heeft geen (vast) werk, de ongeletterdheid is groot. Veel kinderen gaan voortijdig van school omdat hun ouders de kosten niet kunnen opbrengen.
De EU ziet demaatschappelijke integratie van Roma als speerpunt, maar heeft hier niet speciaal geld voor gereserveerd. Via het Europees Sociaal Fonds (ESF) kan Roemenië echter tot 2013 beschikken over 2,25 miljard euro voor de ondersteuning van zwakke groepen, zoals de Roma. Tot op heden is slechts een beroep gedaan op een half miljard. Brussel verwacht dat het bedrag niet verder oploopt. Bovendien wordt het waarschijnlijk niet in zijn geheel uitgekeerd, wegens onregelmatigheden bij de besteding ervan.
"Er zijn een hoop mensen die hun ziel verkopen om die fondsen op te strijken", zegt Gelu Duminica van de non-gouvernementele organisatie Agentia Impreuna. "Er zijn meer dan driehonderd ngo's geregistreerd die iets met Roma doen, maar slechts twintig zijn actief. Wat die andere organisaties uitvoeren? Ik heb geen idee, maar het geeft te denken." Een anonieme medewerker van het Nationaal Agentschap voor Roma, een overheidsinstelling die met Europees geld projecten uitvoert, vertelt dat daar driekwart van het budget opgaat aan de loonkosten van projectleiders en hun adviseurs.
Deze zomer zette Frankrijk op grote schaal Roemeense en Bulgaarse Roma uit, omdat ze illegaal in het land zouden verblijven. De Franse regering uitte felle kritiek op Roemenië en Bulgarije, omdat die landen onvoldoende doen voor hun Romabevolking, terwijl er geld genoeg is.